Khiếu kiện đông người, kéo dài trở lên phức tạp

Từ năm 2004 đến 2011, toàn tỉnh tiếp tổng số 12.725 lượt công dân đến KNTC, kiến nghị, phản ánh. Trong đó, đáng chú ý nhất là vụ việc công dân 3 xã thuộc huyện Văn Giang khiếu kiện kéo dài, vượt cấp, đông người đến Trụ sở Tiếp dân của Trung ương, của tỉnh và nhiều cơ quan hữu quan ở Trung ương. Thực trạng tình hình KNTC về đất đai trên địa bàn tỉnh từ năm 2004 đến nay tập trung chủ yếu ở 3 nhóm vấn đề cơ bản là: Tranh chấp đất đai, KN về thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng, TC vi phạm pháp luật về đất đai ở cơ sở. Trong đó, tình hình KNTC về tranh chấp đất đai trở lên phức tạp kể từ khi Luật đất đai năm 2003 có hiệu lực. Trên địa bàn tỉnh phát sinh nhiều vụ việc tranh chấp đất đai, mốc giới… giữa cá nhân với cá nhân ở cơ sở; 10/10 huyện, thành phố đều có những vụ việc phức tạp, kéo dài, gây mất rất nhiều thời gian, công sức giải quyết của các cấp các ngành.

Tính từ năm 2004 đến nay có 103 vụ tranh chấp đất đai, mốc giới… Điển hình là vụ tranh chấp đất đai của ông Lê Văn Tề với dòng họ Lê thôn Nội Thượng xã An Viên, huyện Tiên Lữ. Vụ việc phát sinh từ năm 2006, Thanh tra tỉnh xác minh, báo cáo kết luận thanh tra nhưng do tính chất phức tạp, và có liên quan đến tài sản, UBND tỉnh đã họp các ngành và thống nhất với Tổ công tác Liên ngành của Thanh tra Chính phủ.

Đối với vấn đề KN về thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng, tình trạng này xảy ra trên địa bàn tỉnh gay gắt, phức tạp, tập trung ở một số nội dung chủ yếu về đơn giá đền bù đất, về nguồn gốc đất, về hạn mức đất ở, diện tích đất đền bù hợp pháp, tiêu chuẩn tái định cư… Các cấp có thẩm quyền đã thụ lý giải quyết 301 vụ KN thuộc thẩm quyền. Trong đó một số vụ việc phức tạp, đông người liên quan tới bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng điển hình như: Việc KN của một số hộ dân phường Hiến Nam, An Tảo, thành phố Hưng Yên có đất bị thu hồi giải phóng mặt bằng mở rộng Quốc lộ 39A, đoạn qua thành phố Hưng Yên; vụ việc công dân dân 03 xã Phụng Công, Xuân Quang và Cửu Cao, huyện Văn Giang liên tục đi khiếu kiện đông người, vượt cấp lên Trung ương không đồng ý việc thu hồi đất để giao cho Công ty CP Đầu tư và Phát triển đô thị Việt Hưng thực hiện dự án đầu tư xây dựng Khu đô thị TM - DV Văn Giang. Vụ việc đã được các Bộ, ngành Trung ương và tỉnh giải quyết, tuy nhiên đến nay một số công dân của 03 xã trên vẫn tiếp tục khiếu kiện.

Với vấn đề TC vi phạm pháp luật về đất đai ở cơ sở, tình trạng công dân TC lãnh đạo cơ sở vi phạm pháp luật về đất đai cũng rất phức tạp và gay gắt. Các dạng vi phạm về đất đai phổ biến là giao, cấp đất trái thẩm quyền, thậm chí có nơi Trưởng thôn tổ chức đấu thầu đất dài hạn thu tiền một lần; cấp đất giãn dân theo quyết định của cấp có thẩm quyền nhưng không đúng đối tượng… Từ năm 2004 đến nay, toàn tỉnh đã thụ lý và giải quyết 214 vụ TC có liên quan đến đất đai. Điển hình có thể kế đến là vụ cán bộ xã Cương Chính, huyện Tiên Lữ bán đất lấy tiền chia nhau, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh đã khởi tố chuyển Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh truy tố và Tòa án nhân dân tỉnh đã xét xử 8 đối tượng nguyên là Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND, Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND xã…

Tồn tại, yếu kém và nguyên nhân

Trước thực trạng nêu trên, UBND tỉnh đã chỉ ra những tồn tại, yếu kém và hạn chế trong công tác giải quyết KNTC về đất đai. Cụ thể: Một số địa phương, đơn vị chưa thật sự quan tâm đầy đủ đến công tác giải quyết KNTC của công dân; chưa gắn kết giữa công tác tiếp dân thường xuyên với công tác giải quyết KNTC. Việc tổ chức đối thoại công khai, dân chủ trong công tác tiếp dân còn hạn chế. Việc tiếp nhận, phân loại, xử lý đơn thư KNTC đôi khi còn lúng túng, nhất là đối với cấp xã; còn hiện tượng đùn đẩy né tránh. Cá biệt có vụ việc thẩm tra, xác minh còn thiếu khách quan, chứng cứ chưa đầy đủ, dẫn đến giải quyết chưa sát đúng… Việc xử lý các đối tượng vi phạm pháp luật KNTC nhìn chung chưa kiên quyết, nhất là với những đối tượng cầm đầu, lôi kéo, kích động nhân dân KNTC.

Lý giải cho những tồn tại trên, chính quyền Hưng Yên cho rằng, Luật KNTC chưa quy định rõ, cụ thể cấp giải quyết cuối cùng, dẫn đến việc khiếu kiện không có điểm dừng, gây khó khăn trong quá trình tổ chức thực hiện… Chính sách pháp luật về thu hồi đất, đền bù, giải phóng mặt bằng còn nhiều bất cập, thay đổi nhiều; bên cạnh đó, do tác động mạnh mẽ của cơ chế thị trường, giá cả bất động sản ngày càng tăng, khiến người dân KN gay gắt về giải quyết tranh chấp đất đai, thu hồi đất, đền bù… Ngoài ra, chính quyền Hưng Yên cũng cho rằng, do nhận thức và hiểu biết pháp luật của một số bộ phận nhân dân còn hạn chế, công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật còn chưa được sâu rộng nên tình trạng KNTC sai chiếm tỷ lệ cao; trong quá trình thực hiện, một số cán bộ vi phạm pháp luật, bán, cho thuê, thầu trái thẩm quyền, lập phương án đền bù sai sót… cũng là nguyên nhân dẫn đến khiếu kiện kéo dài.

Nhằm mục đích giải quyết những tồn tại yếu kém trong giải quyết KNTC về đất đai, chính quyền Hưng Yên đã đề ra một số giải pháp trong thời gian tới như:  Bố trí cán bộ có năng lực, trình độ, phẩm chất đạo đức làm công tác tiếp dân, giải quyết KNTC; Làm tốt công tác giải hòa để phân tích, giải quyết các mâu  thuẫn ngay từ khi mới phát sinh trong nội bộ nhân dân ngay từ cơ sở;  tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ để nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ các cấp; tổ chức tốt các buổi đối thoại trực tiếp với người KN, người bị KN; các cấp ủy, chính quyền cần coi trong công tác tiếp dân; giải quyết kịp thời và đúng quy định đối với những KNTC của công dân thuộc thẩm quyền nhằm hạn chế tối đa tình hình khiếu kiện vượt cấp kéo dài.

Theo báo Thanh tra